Araç kiralama, özgürce seyahat etmenin en pratik yollarından biridir. Ancak kiralanan araçla yaşanabilecek bir kaza veya hasar durumu sürücüler için stresli bir süreç olabilir. Böyle bir durumda yapılması gerekenleri bilmek, hem maddi hem de hukuki açıdan büyük önem taşır. Kaza sonrası doğru adımlar atmak, sorumlulukların kimde olduğunu anlamak ve sigorta kapsamlarını öğrenmek hem kiracı hem de kiralama şirketi için süreci daha sorunsuz hale getirir.
Kiralık araçla yaşanan kazalar, özel araç sahipliği durumuna kıyasla farklı sorumluluklar doğurur. Çünkü kiralama sözleşmesi ile araç geçici süreyle kiracıya tahsis edilmiştir ve hem kiracı hem de kiralama şirketi belirli yükümlülükler taşır.
Bu noktada, araç kiralama sözleşmesi temel dayanak olur. Sözleşmede; sigorta kapsamı, hasar sorumlulukları, muafiyetler ve ek teminatlar detaylı şekilde belirtilir. Genel olarak sürücü, trafik kurallarına uymak ve aracı teslim aldığı şekilde geri iade etmekle yükümlüdür. Ancak kaza veya hasar meydana geldiğinde, olayın boyutuna göre sorumluluk sigorta, kiracı veya kiralama şirketi arasında paylaştırılabilir.
Bir kaza anında en önemli konu, yolcuların ve diğer sürücülerin güvenliğidir. Öncelikle panik yapılmamalı, araç güvenli bir noktaya alınmalı ve dörtlü ikaz lambaları yakılmalıdır. Eğer trafik akışı risk altındaysa reflektör yerleştirilerek ek güvenlik sağlanmalıdır.
Yaralanma varsa acil olarak 112 aranmalı ve sağlık ekipleri olay yerine yönlendirilmelidir. Küçük çaplı maddi hasarlı kazalarda bile polis veya jandarmanın çağrılması önerilir, çünkü resmi tutanak ilerleyen süreçte olası anlaşmazlıkların önüne geçer.
Ayrıca araç içindeki yolcuların güvenliği kontrol edilmeli, gerekiyorsa emniyetli bir alana taşınmalıdır. Bu adımlar atıldıktan sonra süreç resmi olarak raporlanmaya başlanabilir.
Kazadan sonra yapılması gereken ikinci adım, yetkililere ve kiralama şirketine bilgi vermektir. Maddi hasarlı kazalarda bile trafik polisi çağrılarak kaza tespit tutanağı düzenlenmelidir. Bu tutanak olmadan sigorta şirketi hasarı karşılamayabilir.
Ardından, araç kiralama şirketi mutlaka bilgilendirilmelidir. Çoğu firma 7/24 acil durum hattı üzerinden destek sağlar. Şirkete kaza yeri, hasarın boyutu ve polis raporu hakkında bilgi verilmelidir. Bu iletişim süreci ne kadar hızlı olursa, hem sigorta hem de araç değişim işlemleri o kadar kolay ilerler.
Kiralama şirketi, sürücüye gerekli yönlendirmeleri yapar ve gerekiyorsa yeni araç temini sağlar. Böylece tatil veya iş seyahati minimum kesintiyle devam edebilir.
Kaza sonrası en önemli belgelerden biri kaza tutanağıdır. Trafik polisinin düzenlediği bu tutanak, olayın nasıl geliştiğini ve tarafların sorumluluklarını ortaya koyar. Ancak yalnızca tutanak yeterli olmayabilir. Bu nedenle sürücünün mutlaka kaza yerinin ve aracın fotoğraflarını çekmesi tavsiye edilir.
Fotoğraflarda şunlar yer almalıdır:
Aracın genel görünümü ve hasar noktaları
Plakaların net şekilde göründüğü kareler
Trafik işaretleri, yol durumu ve kazanın oluş şekline dair kanıtlar
Bu görseller, hem sigorta şirketi hem de kiralama firması açısından sürecin hızlanmasına yardımcı olur. Ayrıca taraflar arasında doğabilecek anlaşmazlıkları da önler.
Araç kiralama firmaları genellikle farklı sigorta paketleri sunar. Bu paketler, kazada sürücünün sorumluluk oranını azaltır.
Zorunlu Trafik Sigortası: Yasal olarak her araçta bulunur, ancak yalnızca karşı tarafın zararını karşılar.
Kasko Sigortası: Kiralanan aracın kendi hasarlarını karşılar. Çoğu firma kasko kapsamını belirli muafiyetlerle sunar.
Mini Hasar Sigortası: Küçük çizik, göçük veya tampon hasarı gibi durumlarda masrafın sürücüye yansıtılmasını önler.
LCF (Lastik, Cam, Far) Güvencesi: Bu parçaların zarar görmesi halinde sürücüyü korur.
Sigorta poliçesini dikkatle incelemek, olası kazalarda kimin hangi maliyeti üstleneceğini netleştirir. Ek paketler biraz daha maliyetli olabilir, ancak uzun vadede sürücüyü yüksek hasar masraflarından korur.
Kiralık araçla yola çıkan herkes, trafik kurallarına uymakla yükümlüdür. Hız sınırlarını aşmak, alkollü araç kullanmak veya tehlikeli sürüş sergilemek gibi ihlaller, kazada sürücünün tüm sorumluluğu üstlenmesine yol açabilir.
Ayrıca trafik cezaları doğrudan sürücüye yansıtılır. Radar, park ihlali veya kırmızı ışık cezaları kiralama şirketi tarafından plaka bazlı tespit edilir ve kiracının kredi kartından tahsil edilir.
Kaza sonrasında alkol testi pozitif çıkan sürücüler, sigorta güvencelerinden yararlanamaz ve tüm hasarı karşılamak zorunda kalır. Bu nedenle kurallara uygun, dikkatli ve sorumlu sürüş hem güvenlik hem de maddi açıdan kritik önem taşır.
Araç kiralama sürecinde kiracı kadar kiralama şirketinin de önemli sorumlulukları vardır. Kaza veya hasar durumunda firmanın desteği, sürecin ne kadar hızlı ve sorunsuz ilerleyeceğini belirler. Profesyonel şirketler, 7/24 yol yardımı sağlayarak müşterilerini yalnız bırakmaz.
Şirketin sorumlulukları arasında, araçların sigortalarının eksiksiz olması, bakım ve muayenelerinin düzenli yapılması da yer alır. Ayrıca kaza sonrası sürücüyü doğru yönlendirmek, gerekli evrakların hazırlanmasına yardımcı olmak ve gerekiyorsa ikame araç temin etmek kiralama firmasının görevleri arasındadır.
Güvenilir bir kiralama şirketi, müşteri memnuniyetini ön planda tutarak kaza anında hızlı çözümler sunar. Bu da hem müşteri güvenini hem de firmanın marka değerini artırır.
Kaza sonrası en sık merak edilen konulardan biri, masrafların kim tarafından karşılanacağıdır. Genel kural, sürücünün kendi hatasından kaynaklanan trafik cezaları ve hasarlardan sorumlu olmasıdır. Örneğin hız ihlali, kırmızı ışık geçişi veya yanlış park nedeniyle yazılan cezalar doğrudan kiracıya yansıtılır.
Maddi hasarlarda ise sorumluluk, sigorta kapsamına göre belirlenir. Eğer sürücü ek sigorta paketleri satın almışsa büyük hasarların önemli bir kısmı sigorta tarafından karşılanır. Ancak alkol etkisi altında araç kullanmak veya sözleşmeye aykırı davranışlar (örneğin ehliyetsiz kişiye aracı kullandırmak) durumunda tüm masraflar sürücüye ait olur.
Masraf paylaşımında önemli olan, sözleşmede belirtilen muafiyet oranlarını incelemektir. Bazı durumlarda küçük bir miktar sürücüye yansıtılırken, geri kalan maliyet sigorta ve şirket tarafından karşılanır.
Araç kiralarken temel sigortaya ek olarak sunulan paketler, olası kaza ve hasar risklerini minimize eder. Bu paketler küçük bir ek ücretle satın alınarak sürücüyü büyük mali yüklerden kurtarır.
Tam Kasko (Full Insurance): Kapsamlı koruma sağlar, büyük hasarların çoğunu karşılar.
Mini Onarım Paketi: Kaporta çizikleri, tampon hasarları gibi küçük masrafları sigortaya devreder.
LCF Paketi: Lastik, cam ve far gibi hassas parçaları kapsar.
Sıfır Muafiyet Paketi: Hasar bedeli tamamen sigorta tarafından karşılanır, sürücüye ek maliyet yansımaz.
Özellikle uzun yolculuklarda veya yabancı şehirlerde araç kiralayan sürücüler için ek sigorta paketleri büyük güvence sunar. Küçük bir maliyetle büyük risklerden korunmak her zaman daha avantajlıdır.
Araç kiralamada en sık karşılaşılan sorunlardan biri küçük çizik ve park hasarlarıdır. Bu tür hasarlar genellikle fark edilmese de araç iadesinde sorun çıkarabilir. Bu nedenle sürücü, aracı teslim alırken detaylı fotoğraf çekmeli ve mevcut hasarları sözleşmeye not ettirmelidir.
Küçük hasar meydana geldiğinde, sürücü derhal kiralama şirketini bilgilendirmeli ve hasarı gizlemeye çalışmamalıdır. Mini hasar sigortası varsa bu tür masraflar sürücüye yansıtılmaz. Ancak sigorta kapsamında değilse, tamir bedeli sözleşme hükümlerine göre tahsil edilir.
Şeffaf iletişim ve doğru belgeleme, bu tür küçük hasarlarda sürücünün haksız yere maliyet ödemesini engeller.
Türkiye'de araç kiralayan yabancı turistler için kaza ve hasar durumunda süreç bazı farklılıklar gösterir. Öncelikle, uluslararası geçerliliği olan sürücü belgesi ibraz edilmelidir. Kaza anında yabancı turistlerin de aynı şekilde polis çağırarak tutanak tutturması zorunludur.
Kiralama şirketleri genellikle yabancı müşterilerine İngilizce veya Almanca destek sunar. Ayrıca büyük firmalar, yabancı dilde hazırlanan sigorta belgeleri ile turistlerin süreci anlamasını kolaylaştırır.
Turistler için önemli bir nokta, provizyon işlemleridir. Kredi kartından bloke edilen tutar, kaza sonrası masraflar netleşene kadar iade edilmez. Sigorta kapsamı dahilinde sorun çözülürse bloke kısa sürede kaldırılır. Bu nedenle turistlerin mutlaka ek sigorta paketlerini tercih etmesi tavsiye edilir.
Kaza veya hasar sonrasında aracın kullanılabilir durumda olmaması halinde sürücüye yeni bir araç temin edilebilir. Profesyonel kiralama şirketleri, müşterilerinin mağdur olmaması için hızlı bir şekilde ikame araç sağlar.
Araç iadesi sırasında hasarın boyutu, sigorta kapsamı ve sözleşme şartları incelenir. Eğer hasar sigorta tarafından karşılanıyorsa sürücüye ek bir maliyet çıkarılmaz. Ancak sözleşmeye aykırı kullanım söz konusuysa masraflar kiracıya yansıtılır.
Yeni araç temininde ise genellikle aynı segment veya bir üst segment tercih edilir. Bu sayede sürücünün seyahat planı kesintiye uğramaz. Özellikle tatil veya iş seyahatlerinde bu destek, müşteri memnuniyetini artıran en önemli unsurlardan biridir.
